اوچ گونبز کجاست؟ - مدرسه مالک اشتر

به گزارش مدرسه مالک اشتر، خبرنگاران: اوچ گونبز از قدیمی ترین بناهای اسلامی ایستاده در آذربایجان غربی است و در 15 آذر 1314 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و به نام موزه سنگ ارومیه نیز معروف است.

عکس ها: ناصر غلامی هوجقان

هما حاصلی : نام اوچ گونبز را شنیده اید؟ اوچ گونبز نام یکی از برج های سنگی باقیمانده از دوره سلجوقی است که مثل بسیاری جاذبه های این سرزمین ناشناخته است.

اوچ گونبز از قدیمی ترین بناهای اسلامی ایستاده در آذربایجان غربی است و در 15 آذر 1314 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و به نام موزه سنگ ارومیه نیز معروف است.

اوچ گونبز در سال 580 قمری به دستور شیشقاط مظفری یکی از امیران سلجوقی ساخته شده است قدیم ها در خارج از دروازه های شهر بود اما با توسعه شهر امروز در بافت شهر ارومیه جاخوش نموده است. در سر درب ورودی بنا سه کتیبه به خط کوفی راوی تاریخ ساخت و معمار آن است.

بر اساس کتیبه ای که وجود دارد، اینجا مقبره شخصی امیر ششقاط مظفری است و به وسیله یک معمار به نام منصور بن موسی ساخته شده و در انتهای کتیبه نوشتن کلمه المرحوم به معنی این است که این شخص پیش از اتمام بنا فوت نموده است.

اوچ گونبز

به روایتی به سبب دارا بودن سه گنبد پوششی در داخل بدنه استوانه ای شکل این مکان به اوچ گونبز نامیده می گردد این اثر تاریخی در 15 آذر 1314 شمسی به شماره ثبت 242 در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و در مالکیت و حفاظت اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی واقع شده است.

از نظر معماری این بنا مربوط به قرن ششم هجی قمری بوده و به خصوص با مقبره سرخ مراغه و مقبره تخریب شده کهنه شهر سلماس تشابه بسیاری دارد، فرم معماری این بنا عبارت است از یک استوانه به قطر 5 متر و ارتفاع 13 متر که در دو طبقه و سه پوشش گنبدی با مصالح سنگی و آجری بناشده است.

طبقه اول قسمت سردابه نام دارد و ارتفاع درب ورودی آن یک متر و 40 سانتی متر و در ورودی طبقه دوم به ارتفاع 2 متر است.

مدخل ورودی اصلی با قاب بندی بسیار زیبا و با خطوط کوفی و طرح های هندسی با مصالح سنگ و گچ کارشده و فرم بسیار زیبایی ایجاد شده و در ساخت نمای استوانه ای این بنا در قسمت تحتانی با مصالح سنگی به ارتفاع 3.60 و مابقی آن از اجر پخته چهار گوش استفاده شده است.

طبقه دوم به شیون گاه معروف بوده و برای افرادی است که برای زیارت و نذرونیاز به این مقبره می آیند، پلان این طبقه مربع شکل بوده و که با گوشه سازی های چهارگانه در قسمت سقف به دایره تبدیل و سپس گنبد آجر پوششی آن اجراشده است در طرفین ورودی این قسمت دو روزنه کوچک وجود دارد که مقداری از روشنایی داخل را تأمین نموده و موجب تبادل هوا داخل می گردد.

از اوایل سال 1390 این بنای تاریخی به سبب داشتن محیط باز تبدیل به موزه سنگ شد و در این محوطه مولاژهای استیل کلشین، موانا، نقوش کنده خره هنجیران، کتیبه محمود اباد، کتیبه اژدها بلاغی، نمونه های قوچ سنگی در فضا و اطراف بنای اوچ گونبز جای گذاری شده است.