برترین درمان های خانگی برای 17 بیماری شایع در بچه ها - مدرسه مالک اشتر

به گزارش مدرسه مالک اشتر، مراقبت از یک کودک بیمار می تواند برای همه اعضای خانواده، به خصوص والدین، با استرس و نگرانی همراه باشد. خوشبختانه، والدین می توانند بسیاری از بیماری های خفیف بچه ها را با درمان های خانگی یا داروهای بدون نسخه درمان نمایند.

این مقاله از مدرسه مالک اشتر مگ به رایج ترین بیماری های بچه ها و نحوه درمان آن ها با روش های خانگی اختصاص دارد. ذکر این نکته ضروری است که باید قبل از مصرف هر نوع داروی شیمیایی یا گیاهی و مکمل غذایی با پزشک اطفال مشورت کنید و تمام درمان های خانگی را که قصد دارید برای کودک خود بهره ببرید، به او اطلاع دهید.

1. سرماخوردگی، آنفولانزا و عفونت سینوسی

در بیشتر موارد، به سختی می توان سرماخوردگی و آنفولانزا را از هم تشخیص داد. به طور کلی بچه ها مبتلا به آنفولانزا علائم شدیدتری را تجربه می نمایند و دچار مسائلی مثل خستگی، لرز، درد عضلانی، سردرد و تب بالا می شوند. اگر فکر می کنید فرزندتان آنفولانزا دارد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. مصرف دارو ظرف یک یا دو روز پس از آغاز علائم می تواند یاری نماینده باشد.

استفاده از داروهای سرماخوردگی و ضدسرفه بدون نسخه برای بچه ها زیر چهار سال ممنوع است. در بچه ها خردسال استراحت کردن، نوشیدن مایعات فراوان و استفاده از رطوبت ساز یا دستگاه بخور و نتی پات (neti pot) به درمان سرماخوردگی و عفونت سینوسی یاری می نماید.

پس از 4 سالگی، برای مصرف داروهای سرماخوردگی باید از پزشک اجازه بگیرید و دستورالعمل ها را به دقت دنبال کنید. به خاطر داشته باشید که نباید داروهای ساخته شده برای بزرگسالان و آسپرین را به کودک خود بدهید.

2. مسائل گوارشی

گاهی اوقات، بچه ها مبتلا به به آنفولانزا دچار استفراغ یا اسهال می شوند و به همین علت مایعات زیادی از دست می دهند. در این شرایط از کودک بخواهید که آب یا محلول حاوی الکترولیت (مثل ORS) بنوشد. مصرف نوشابه ، آبمیوه و نوشیدنی ورزشی می تواند اسهال را بدتر کند.

اگر کودک شما به اندازه کافی مایعات نمی نوشد، حجم ادرارش کاهش یافته یا به شدت بیمار به نظر می رسد، به پزشک مراجعه کنید. اگر کودک مبتلا به اسهال دچار کم آبی نگردد یا استفراغ نکند، می تواند به غذا خوردن ادامه دهد. فقط ضروری است حجم هر وعده غذا را کم کنید و به او مایعات بیشتری بدهید.

3. تب

تب واکنش طبیعی بدن برای مبارزه با عفونت است. با این حال، ابتلا به آن می تواند برای کودک آزاردهنده باشد. اگر فرزندتان تب دارد، به او یک لباس خنک بپوشانید، او را در یک اتاق خنک قرار دهید و روی پیشانی و گردنش یک دستمال تمیز و مرطوب بگذارید.

بسیاری از بچه ها برای پایین آوردن تب به دارو احتیاج ندارند، اما برای برخی از آن ها مصرف استامینوفن (acetaminophen) و ایبوپروفن (ibuprofen) مفید است. قبل از دادن هر دارویی به کودک کمتر از دو سال با پزشک مشورت نموده و از دستورالعمل ها به دقت پیروی کنید. ایبوپروفن را به شیرخواران کمتر از 6 ماه ندهید.

4. گرفتگی بینی

گرفتنی بینی کودک را با استفاده از پوار یا ساکشن بینی برطرف کنید. سه قطره سالین یا آب گرم در هر سوراخ بینی بریزید تا مخاط نرم گردد، سپس یک دقیقه صبر کنید و آن را بیرون بکشید. سر تخت کودک خود را 7 تا 10 سانتی متر بالا بیاورید تا نفس کشیدن برای او آسان گردد. استفاده از دستگاه بخور یا رطوبت ساز سرد هم می تواند به برطرف گرفتگی بینی یاری کند.

5. گلو درد

آب گوشت و چای گرم به تسکین گلو درد یاری می نماید. اگر سن کودک شما هشت سال به بالا است، می تواند دو بار در روز آب نمک گرم غرغره کند تا بهبود یابد. داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن هم می توانند درد را کاهش دهند.

6. سرفه

اینکه سرفه به درمان احتیاج دارد یا خیر، به سن کودک و شدت سرفه بستگی دارد. سرفه ای که آزاردهنده است و خواب کودک را مختل می نماید، باید مورد توجه قرار گیرد. به کودک 6 ماهه تا یک ساله مایعات گرم و شفاف مانند آب سیب رقیق شده یا آب بدهید. اگر کودک شما بزرگ تر از یک سال است، عسل به برطرف سرفه های شبانه یاری می نماید. بچه ها 6 سال به بالا می توانند از قطره یا آبنبات های مکیدنی ضدسرفه استفاده نمایند.

بخار آب گرم هم برای برطرف سرفه مفید است. از کودک تان بخواهید بخار حاصل از دوش آب گرم را تنفس کند یا در اتاقش یک رطوب ساز یا دستگاه بخور قرار دهید.

7. نیش زنبور

اگر زنبور فرزندتان را نیش زد، ابتدا نیش را با لبه کارت اعتباری بردارید. بعد از آن، می توانید به سراغ درمان های خانگی بروید که شامل کمپرس سرد، محلول نرم نماینده گوشت، خمیر جوش شیرین یا استروئید موضعی می گردد. برای تهیه محلول نرم نماینده گوشت، یک قسمت نرم نماینده گوشت را با چهار قسمت آب مخلوط نموده و با پنبه به مدت 15 تا 20 دقیقه روی محل نیش بمالید.

8. یبوست

در رژیم غذایی کودک اندازه فیبر را افزایش و اندازه مصرف غذاهای پرچرب را کاهش دهید و او را به ورزش کردن تشویق کنید. در صورت لزوم می توانید با مشورت پزشک از نرم نماینده مدفوع بهره ببرید.

9. بیماری پوستی کلاه گهواره

بیماری کلاه گهواره (Cradle cap)، یک بیماری خفیف است که باعث ایجاد فلس روی پوست سر شیرخواران شده و معمولاً با افزایش سن برطرف می گردد. درمان های خانگی مفید عبارتند از: استفاده از روغن بچه و شستن آن بعد از 10 تا 15 دقیقه، استفاده از یک استروئید موضعی ملایم یا شستن موهای کودک با شامپوهای ضدشوره .

10. خروسک

بیشتر والدین با درمان های خانگی برای سرفه ناشی از خروسک (کروپ) آشنا هستند که می تواند شامل استفاده از رطوبت ساز سرد، بردن کودک به حمام پر از بخار یا قرار دادن او در مجاورت هوای تمیز و خنک باشد. به خاطر داشته باشید که در موارد شدید و در شرایطی که کودک مشکل تنفسی داشته باشد، ممکن است به استروئید یا درمان های تنفسی احتیاج باشد.

11. گوش درد

اگر گوش کودک درد می نماید، از کمپرس سرد یا گرم، هر کدام که مؤثرتر است، روی گوش بهره ببرید یا چند قطره روغن زیتون داخل گوش بریزید. برخی از بچه ها برای تسکین درد به استامینوفن یا ایبوپروفن احتیاج دارند.

12. اگزما

درمان های خانگی توصیه شده برای پیشگیری و کنترل اگزما شامل استفاده منظم از مرطوب نماینده ها و صابون های ملایم یا جایگزین های صابون می گردد. اما غالباً برای مواقعی که بیماری شعله ور می گردد، به استروئیدهای موضعی احتیاج است.

13. شپش سر

بیشتر درمان های خانگی شامل استفاده از محصولاتی مانند سس مایونز یا روغن می گردد که هیچ تحقیقی اثربخشی آن ها را نشان نداده است. مؤثرترین روش برای درمان شپش سر، استفاده از شامپوهای بدون نسخه یا تجویز شده به وسیله پزشک و استفاده از شانه ضدشپش است.

14. زردی

زردی در نوزادان شایع است و تنها درمان خانگی مؤثر این است که مطمئن شوید کودک شما به خوبی تغذیه می گردد. قرار دادن نوزاد در زیر نور خورشید روش مطمئنی برای درمان زردی نیست، چون می تواند باعث آفتاب سوختگی گردد.

15. رفلاکس

افزایش تعداد دفعات تغذیه کودک و کاهش حجم غذا در هر وعده به درمان رفلاکس اسید یاری می نماید. اگر علائم رفلاکس کودک آزاردهنده باشد، پزشک اطفال می تواند روش های دیگری مانند افزایش غلظت شیر خشک، استفاده از شیر خشک های مخصوص رفلاکس و دارودرمانی را توصیه کند.

16. بیماری گوش شناگر

بیماری گوش شناگر (swimmers ear) به عفونت گوش خارجی اشاره دارد که معمولاً پزشکان برای درمان آن استفاده از قطره گوش حاوی آنتی بیوتیک را تجویز می نمایند. اگر می خواهید از درمان های خانگی بهره ببرید، به اندازه مساوی سرکه سفید و الکل مالشی (الکل ایزوپروپیل) را با هم مخلوط نموده و چند قطره از آن را داخل گوش بریزید.

17. عفونت مجاری ادراری

نوشیدن آب کرن بری (cranberry juice)، یک درمان خانگی رایج برای پیشگیری از عفونت مجاری ادراری (UTI) محسوب می گردد. اما اندازه اثربخشی این روش تعیین نیست و نمی تواند علائم را تسکین دهد. اگر کودک شما به UTI مبتلا است، باید تحت نظر پزشک آنتی بیوتیک دریافت کند.

نکات مهم برای درمان بچه ها بیمار

اگر به استفاده از درمان های خانگی برای فرزندتان علاقه مند هستید، به توصیه های زیر توجه کنید:

استراحت برترین راه حل است

استراحت کردن به بهبودی یاری می نماید. به همین علت بهتر است وقتی فرزندتان احساس ناخوشی می نماید، او را در خانه نگه دارید. این کار زمانی که بچه ها تب دارند، بسیار مهم است و از انتشار میکروب و سرایت آن به دیگران جلوگیری می نماید.

اگر کودک خواب آلوده نیست، می تواند هنگام خواندن کتاب و مجله یا تماشای فیلم مورد علاقه اش استراحت کند. نکته کلیدی، محدود کردن فعالیت بدنی است. هنگامی که تب برطرف شد و شرایط کودک به حالت معمول برگشت، وقت آن است که به مدرسه برود.

دریافت مایعات را از قلم نیاندازید

به کودک خردسال خود آب، شیر یا شیر خشک بدهید تا او را هیدراته نگه دارید و از کم آبی بدنش جلوگیری کنید. به بچه ها بزرگ تر می توانید میوه های یخ زده بدهید. سوپ مرغ هم می تواند گزینه مناسبی برای بچه ها بیمار باشد.

به کودک غذاهای نرم بدهید

نگران تغذیه فرزندتان نباشید. فقط مطمئن شوید که کودک شما زمانی که گرسنه است، غذا بخورد. غذاهای نرمی که به راحتی بلعیده می شوند، برای بچه ها بیمار مناسب تر هستند. جو دوسر، پوره سیب زمینی و ماست را امتحان کنید.

همه درمان های خانگی بی خطر نیستند

برخی از درمان های خانگی خطرناک بوده و باید از آن ها اجتناب کرد. به عنوان مثال:

• تمیز کردن بریدگی ها و خراش ها با مواد ضد عفونی نماینده مانند پراکسید هیدروژن یا الکل مالشی می تواند به بافت های سالم اطراف زخم آسیب برساند. به جای آن از صابون و اندازه زیادی آب گرم بهره ببرید.
• استفاده از شمع گوش ممکن است باعث سوختگی صورت، مجرای گوش، پرده گوش و گوش میانی گردد. انسداد گوش، خونریزی و سوراخ شدن پرده گوش از سایر عوارض شمع گوش است. برای تمیز کردن گوش کودک به پزشک اطفال مراجعه کنید.
• استفاده از بنزین، نفت سفید، الکل مالشی یا آفت کش های کشاورزی برای درمان شپش سر توصیه نمی گردد. چون همه این مواد سمی هستند.
• دادن آسپرین به بچه ها و نوجوانان می تواند به بروز سندرم یا (reyes syndrome) منجر گردد.
• از عسل برای درمان سرفه بچه ها زیر یک سال استفاده نکنید. چون باعث بروز (botulism) در آن ها می گردد.
• قرار دادن کره، کره بادام زمینی یا پماد روی سوختگی گرما را در پوست نگه داشته و باعث آسیب بیشتر می گردد. بعلاوه خطر بروز عفونت را افزایش می دهد.
• استفاده از الکل مالشی یا آب سرد برای کاهش تب مؤثر نیست. الکل مالشی می تواند به وسیله پوست کودک جذب گردد و آب سرد باعث لرز شده و دمای بدن کودک را افزایش می دهد.
• زمانی که کودک شما سرفه می نماید یا تب دارد، محدود کردن شیر و فرآورده های آن مفید نیست. شیر باعث ایجاد مخاط یا تشدید تب نمی گردد. بچه های که بیمار هستند به مایعات احتیاج دارند و شیر می تواند به تأمین مواد مغذی مورد احتیاج آن ها یاری کند.

کلام پایانی

اگر نگران هستید یا علیرغم بهره گیری از درمان های خانگی علائم کودک تان در حال بدتر شدن است، با پزشک صحبت کنید. مراقب علائمی مثل درد قفسه سینه، درد معده، تنگی نفس، سردرد، خستگی غیرعادی یا درد صورت و گلو باشید.

در صورتی که دمای بدن فرزندتان به 39/4 سانتی گراد یا بالاتر رسیده یا بیش از 72 ساعت است که دمای بدنش حداقل 38/3 درجه سانتی گراد است، به پزشک اطلاع دهید. اگر کودک در بلع غذا مشکل دارد، زیاد سرفه می نماید، گوش درد دارد یا غدد او متورم شده، به پزشک مراجعه کنید.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت مدرسه مالک اشتر مگ را بخوانید.

منابع: webmd, verywellfamily